"Inny niż wszyscy" Pera Nilssona

Wśród premier książkowych Wydawnictwa Zakamarki moją uwagę zwróciła książka Pera Nilssona Inny niż wszyscy, która jest kolejną częścią przygód Dawida z książki Zakochałem się w Milenie. Bardzo cenię sobie szwedzką literaturę dla dzieci, w której nie brak postaci wyraźnie odstających od panujących norm, a autorzy nie boją się zabierać głosu w sprawach ważnych, ale też trudnych dla dziecka, takich jak śmierć, adopcja, rozwód, bezrobocie czy uzależnienia. Na kartach najpopularniejszych książek pojawiają się wytatuowane opiekunki, dziewczynki grające w piłkę, czy ojcowie w roli gospodyń domowych. Bohaterowie wyłamujący się ze swoich społecznych ról, walczący ze stereotypami czy własnymi ograniczeniami uczą tolerancji, otwartości i wrażliwości na to, co inne i nietypowe. Niezwykle wartościową książką, będącą równocześnie pochwałą różnorodności jest książka Inny niż wszyscy, w której rozważania koncentrują się wokół chłopca z zespołem Aspergera.  

ilustr. Pija Lindenbaum

W klasie Dawida jest chłopiec, który zachowuje się nietypowo. Przed każdą lekcją układa swoje książki w eleganckie stosiki, a podczas zajęć zadaje wnikliwe pytania, dzieląc się swoją nieprzeciętną wiedzą, którą zgłębia w samotności. Jest dokładny, staranny i skupiony na tych czynnościach, które porządkują jego życie i wymagają ścisłej kontroli. Z tej przyczyny zyskał miano "profesorka", wyraźnie odstając poziomem swojej wiedzy od reszty klasy. Mimo częstej absencji w szkole, Oskar ma swoich ulubionych kolegów, których zaprasza na swoje urodziny. Niestety zwykle o nich zapomina, zwłaszcza gdy zaczyna mówić o swoich wąskich zainteresowaniach, do których należą m.in. klasyfikacja gatunkowa rybek akwariowych czy analiza systemu numerów telefonicznych, przydzielanych mieszkańcom osiedla. O przypadłości Oskara informuje uczniów ich wychowawczyni, prosząc jednocześnie o wyrozumiałość wobec nietypowych zachowań chłopca. 

Przypadek Oskara wywołuje w Dawidzie niepokój i zmusza do znalezienia odpowiedzi na pytanie - co to właściwie znaczy być normalnym? Przecież ludzie różnią się między sobą nie tylko wyglądem, ale też usposobieniem, zainteresowaniami i zachowaniem. Czy nad wyraz rozwinięta wyobraźnia, która objawia się częstym "bujaniem w obłokach" to już symptomy choroby? Czy wszyscy, którzy rozrabiają i są nadpobudliwi mają ADHD?  Gdzie przebiega granica między byciem normalnym a "myślącym inaczej"?


Skąd mam wiedzieć, że nie jestem nienormalny? Skąd mam wiedzieć, że nie jestem inny, tak jak Oskar? Jest, jaki jest, przyzwyczailiśmy się do niego. No ale chyba nie jest nienormalny? Tylko inny. Jednak nie aż tak bardzo inny. Bo zazwyczaj go rozumiem, wiem, o co mu chodzi. Może to dlatego, że jestem taki jak on, pomyślałem. Może też mam tę chorobę w głowie, chorobę, która nie jest chorobą. Skąd mam to wiedzieć? Skąd się wie, że jest się normalnym, takim jak inni? Nie mogłem przestać o tym myśleć.

Książka Pera Nilssona w przyjazny i mądry sposób przybliża tak często spotykaną wśród dzieci dysfunkcję. Uczy wyrozumiałości i empatii wobec tego zjawiska, ale też pomaga przełamać strach i mnożące się wokół niego stereotypy. Bardzo znamienne są słowa taty Dawida, które pozwolę sobie na koniec zacytować. 

Nie ma normalnych ludzi. Nikt nie jest zwyczajny. Jesteśmy niezwyczajni i nienormalni na różne sposoby. 

Serdecznie polecam i dziękuję Wydawnictwu Zakamarki za książkę.

Jagoda Rychter

Tekst: Per Nilsson

Ilustracje: Pija Lindenbaum

Tytuł: Inny niż wszyscy. Opowiadanie o chłopcu, który chce wiedzieć czy jest normalny

Tytuł oryginału: Inte som alla andra

Tłumaczenie z języka szwedzkiego: Marta Rey-Radlińska

Wydawnictwo: Zakamarki

Rok i miejsce wydania: Poznań 2017

Wiek: 6+

13 x 18 cm
twarda oprawa
68 stron